jadalne zioła

nazwa

zdjęcie

opis

występowanie

właściwości leczniczy

części jadalne
i zasady zbioru

Babka lancetowata

Plantago lanceolata

Roślina wieloletnia o wysokości 10-60 cm. Liście w różyczce przyziemnej lancetowate, zaostrzone, z wyraźnym podłużnym żyłkowaniem. Kwiatostan to gęsty kłos, brunatny lub jasnobrunatny na długiej, cienkiej szypułce

Pospolita roślina występująca na łąkach, pastwiskach, nieużytkach

Babka lancetowata ma właściwości wykrztuśne i rozkurczające mięśnie gładkie górnych dróg oddechowych. Śluzy i garbniki występujące w babce zmniejszają przekrwienie błon śluzowych oraz nadmierną przepuszczalność naczyń włosowatych. Ma też ona właściwości bakteriostatyczne. Pobudza wytwarzanie interferonu i przeciwciał antywirusowych, a więc substancji chroniących organizm przed inwazją wirusów. Przyspiesza gojenie ran i wpływa na regenerację naskórka

Roślina jadalna w całości (liście oraz kwiatostan), można zbierać cały sezon

Babka szerokolistna

Plantago major

Roślina wieloletnia dochodząca do 10-40 cm wysokości. Liście szerokojajowate lub eliptyczne, tępe lub zaostrzone, o 3-9 nerwach, skupione w różyczkę. Kwiatostan to wydłużony obły kłos, zwężający się ku szczytowi

Rośnie na różnych glebach, szczególnie wilgotnych i żyznych. Występuje na pastwiskach, w sadach, na nieużytkach

Liście są bogate we flawonoidy (skutalereinę, bajkaleinę), pektyny, witaminy A, C, K. Zawierają także śluz, glikozydy irydoidowe (aukubina, katalpol), kwasy organiczne (cytrynowy, fumarowy, benzoesowy, cynamonowy i in.), garbniki (ok. 4%), enzymy (inwertynę, emulsinę), saponiny trójterpenowe. Działa: wykrztuśnie, przeciwzapalnie, osłaniająco

Roślina jadalna w całości (liście oraz kwiatostan), można zbierać cały sezon

Chaber bławatek

Centaurea cyanus

Roślina jednoroczna o łodydze cienkiej, prostej, lekko żeberkowanej, rozgałęzionej, owłosionej. Liście równowąskolancetowate, szarozielone. Kwiaty o 5 rurkowato zrośniętych płatkach o barwie ciemnobłękitnej, czerwonej, różowej lub białej

Pospolity chwast polny, wysiewany często ze zbożami. Występuje też często na nieużytkach, przydrożach i ugorach

Kwiat bławatka zawiera antocyjanidyny, flawonoidy, sole mineralne (w tym dużo manganu), cychorynę, centaurynę. Ma działanie: moczopędne, żółciopędne i przeciwzapalne, zalecany jest przy chorobach nerek, stanach zapalnych kłębków i miedniczek nerkowych, przy niewydolności krążenia i w kamicy nerkowej

Roślina jadalna w całości, można zbierać cały sezon

Cykoria podróżnik

Cichorium intybus

Roślina wieloletnia osiągająca wysokość 30-100 cm. Łodygi cienkie, u nasady owłosione. Odporna na zrywanie z powodu występujących w łodydze mocnych włókien. Liście małe, lancetowate, rzadko rozmieszczone na łodydze. Kwiaty niebieskie, czasem białe lub różowe. Koszyczki kwiatowe o średnicy 3–4 cm, złożone z licznych, języczkowatych kwiatów (płatków), osadzone w kątach łodyg bocznych lub górnych liści

Roślina występuje pospolicie w całej Polsce. Rośnie zwykle na glebach piaszczystych i kamienistych. Można ją spotkać na poboczach dróg, nasypach, ugorach, łąkach i obrzeżach pól uprawnych

Ziele, płatki kwiatów lub korzeń zawierają glikozyd intubinę, dużo inuliny (ok. 40%), laktucynę, pektynę, cholinę, taraxasterol, sole mineralne i śladowe ilości olejków eterycznych. Korzeń łagodnie pobudza wytwarzanie soku żołądkowego, żółci oraz ma działanie moczopędne. Jest stosowany do leczenia zaburzeń trawienia i przy ogólnym osłabieniu

Roślina jadalna w całości (liście, kwiaty i korzeń), można zbierać cały sezon

Fiołek polny

Viola arvensis

Fiołek trójbarwny

Viola tricolor

Roślina jednoroczna. Łodyga prosta lub rozgałęziona, podnosząca się lub rozesłana, dorastająca do 50 cm wysokości. Liście wydłużone na brzegu karbowane. Kwiaty pojedyncze na długich szypułkach. Płatki w odcieniach koloru żółtego i fioletowego

Występuje pospolicie na różnych typach gleb. Często spotykany na polach i w ogrodach, a także przydrożach

Zawiera wiolutozyd, saponiny triterpenowe, śluz, alkaloid wiolinę (w korzeniach), fenolokwasy (kawowy, protokatechowy, gentozynowy, waniliowy i in.), rutynę . Fiołek reguluje przemianę materii, działa moczopędnie, zmniejsza łamliwość naczyń krwionośnych. Stosuje się go w zapaleniach pęcherza moczowego, kamicy moczowej, uszkodzeniu nerek przez substancje toksyczne (również przez uboczne działanie antybiotyków), w chorobie gośćcowej, nadciśnieniu tętniczym i chorobach siatkówki oka

Roślina jadalna w całości razem z kwiatem, można zbierać cały sezon

Gwiazdnica pospolita

Stellaria media

Roślina jednoroczna lub dwuletnia. Ma łodygi rozesłane, łamliwe, rosnąc tworzy łany. Płytko się korzeni, tworzy liczne korzenie boczne. Liście drobne, jajowate, zaostrzona. Kwiaty białe, drobne. Płatki korony głęboko rozcięte

W całej Polsce pospolita. Roślina azotolubna. Najczęściej spotykana na miejscach ruderalnych, na polach i w ogrodach

Ziele zawiera pinit i saponiny, witaminę C, prowitaminę A. Ziele gwiazdnicy ma działanie wzmacniające,oczyszczające, dezynfekujące ,wykrztuśne , przeciwskurczowe, pomaga w obniżaniu wysokiej gorączki, w stanach zapalnych dróg moczowych i pęcherza, leczy choroby nerek, poprawia krążenie krwi. Działa pozytywnie na układ trawienny, zobojętnia kwas żołądkowy i poprawia proces trawienia

Roślina jadalna w całości razem z kwiatem, można zbierać cały sezon

Jasnota biała

Lamium album

Roślina wieloletnia wyglądem przypominająca pokrzywę. Łodyga wzniesiona, nierozgałęziona o wysokości do 60 cm. Liście jajowate, delikatnie owłosione, w odróżnieniu od pokrzywy nie ma parzących włosków. Kwiaty białe zebrane w okółkach w kątach liści

W Polsce pospolita. Często występuje w ogrodach, na polach

Kwiaty zawierają flawonoidy, garbniki, śluzy, saponiny, glikozydy, cholinę, związki irydowe, kwasy wielofenolowe. Jasnota ma działanie przeciwzapalne, wykrztuśne, moczopędne i słabo ściągające. Używana jest wewnętrznie w leczeniu stanów zapalnych przewodu pokarmowego, dróg oddechowych i dróg moczowych

Roślina jadalna w całości razem z kwiatem, można zbierać cały sezon

Komonica zwyczajna

Lotus corniculatus

Bylina o łodydze rozesłanej, płożącej lub podnoszącej się. W środku pełnej. Liście podłużne, pięciolistkowe, pierzaste, brak przylistków. Kwiaty żółte, wyrastające na długich szypułkach i zebrane w 3-8-kwiatowy baldaszek, u nasady którego występują trzy małe podsadki. Kwiaty po zasuszeniu zielenieją

Roślina pospolita w całej Polsce. Zasiedla głównie pastwiska, łąki i rowy przydrożne, często uprawiana na paszę

Ziele ma wysoką zawartość białka i składników mineralnych, zwłaszcza wapnia i magnezu. Kwiatostany lub wierzchołki pędów mają właściwości hipotensyjne, rozkurczowe na mięśnie gładkie, uspokajające, przeciwhistaminowe (przeciwalergiczne), przeciwzapalne, moczopędne, przeciwwysiękowe (wzmacniające i uszczelniające śródbłonki), przeciwrodnikowe

Roślina jadalna w całości razem z kwiatem, można zbierać cały sezon

Koniczyna łąkowa

Trifolium pratense

Koniczyna drobnogłówkowa

Trifolium dubium

Koniczyna biała

Trifolium repens

Roślina wieloletnia, jedna z najcenniejszych roślin pastewnych. Łodygi wzniesione lub płożące (T. repens tylko płożące). Liście: 3-listkowe, jajowate lub eliptyczne, całobrzegie listki, przeważnie plamiaste. Kwiaty duże różowe do czerwonawych (T. pratense), małe drobne żółte (T. dubium), białe lub kremowe (T. repens)

Pospolita roślina występująca w Polsce. Głównie zasiedla łąki kośne, przydroża, pola, jasne lasy, na żyznych glebach, miejsca trawiaste

Ziele i kwiatostany koniczyny łąkowej zawierają glikozydy i flawonoidy. Używana jako środek moczopędny i wykrztuśny. Kwiaty koniczyny białej są składnikiem mieszanek ziołowych stosowanych przeciwreumatycznie i przeciwartretycznie

Jadalne wszystkie części rośliny. UWAGA! Do podawania na świeżo zbierać ziele poza okresami kwitnienia, inaczej powoduje wzdęcia. Suszona koniczyna jest bezpieczna zbierana w każdym okresie

Krwawnik pospolity

Achillea millefolium

Roślina trwała, wysokości 10-60 cm. Łodygi dość liczne, wzniesione, rozgałęzione w górnej części, owłosione. Liście lancetowate, ciemnozielone, dwu, trzykrotnie pierzastosieczne. Koszyczki liczne, drobne, skupione w płaskie baldachogrona

Występuje pospolicie zwłaszcza na glebach lżejszych. Można go spotkać na przydrożach, miedzach, nieużytkach, łąkach

Ziele jest bogate w: olejek eteryczny, który zawiera związki azulenowe, ponadto roślina zawiera cholinę, flawonoidy, garbniki, kwasy: mrówkowy, octowy, izowalerianowy, gorzki glikozyd achilleinę oraz sole mineralne (zwłaszcza sole cynku i magnezu). Krwawnik ma działanie: przeciwzapalne, przeciwkrwotoczne, bakteriostatyczne i nieznaczne przeciwskurczowe. Ziele pobudza również czynności wydzielnicze przewodu pokarmowego, wzmaga wydzielanie soków trawiennych i żółci. Ziele krwawnika stosuje się wewnętrznie głównie w zaburzeniach żołądkowo-jelitowych objawiających się brakiem apetytu, wzdęciami, kurczami jelit, niestrawnością oraz, ze względu na działanie przeciwzapalne, w chorobie wrzodowej

Roślina jadalna w całości z kwiatem, można zbierać cały sezon

Mięta polna

Mentha arvensis

Roślina wieloletnia, wysokości 5-50 cm, o mocnym aromatycznym zapachu. Łodyga prosta lub rozgałęziona, silnie owłosiona. Liście o zmiennym kształcie, jajowatoszerokoeliptyczne, karbowane lub ząbkowane. Kwiaty biało- fioletowawe zebrane w okółki w kątach liści. Liść przy rozcieraniu w palcach intensywnie pachnie.

Występuje na wilgotnych, próchnicznych glebach o niskim pH. Częsty chwast w zbożach, roślinach okopowych, w ogrodach i na nieużytkach

W zielu występuje: olejek miętowy, kwas askorbinowy, karoten, rutyna, apigenina, betaina, kwas oleanowy i ursulowy. Mięta zwiększa wydzielanie soku żołądkowego, pobudza wytwarzanie żółci, usprawnia pracę jelit. Stosowana jest przy zaburzeniach trawienia, wzdęciach, w schorzeniach wątroby i dróg żółciowych. Ma także właściwości przeciwbakteryjne i nieznacznie uspokajające

Jadalna cała roślina z kwiatem, można zbierać cały sezon

Mniszek lekarski

Taraxacum officinale

Roślina wieloletnia, o wysokości 5-25 cm. Wytwarza gruby korzeń palowy, który jest również jadalny. Liście skupione w przyziemną różyczkę, lancetowate. Brzeg liści powcinany lub nie (występują dwa rodzaje liści – patrz zdjęcie). Kwiatostan to żółty koszyczek (przekształca się w tzw. dmuchawiec). Łodyga kwiatostanowa prosta, nierozgałęziona, pusta w środku, naga, bezlistna.

UWAGA! Nie mylić mniszka z mleczem, to zupełnie inna roślina.

Różni się od mniszka tym, że ma liście kolczaste, a łodyga kwiatostanowa jest rozgałęziona. Tu zdjęcie mlecza:

Mlecz polny jest trujący dla zwierząt, ponieważ zawiera alkaloidy!

Występuje na różnych glebach z wyjątkiem gleb kwaśnych. Jest pospolitą rośliną na łąkach, pastwiskach, nieużytkach, w sadach i na trawnikach

Mniszek ma właściwości moczopędne oraz zapobiegające powstawaniu kamieni w układzie moczowym, polepsza wydzielenie żółci oraz ułatwia jej przepływ. Działa przeciwzapalnie, przeciwnowotworowo i jest stosowany w profilaktyce cukrzycy.

Wszystkie części rośliny są jadalne wraz z korzeniem, można zbierać cały sezon –liście oraz ziele, na wiosnę i na jesieni – korzeń

Nagietek lekarski

Calendula officinalis

Roślina zielna o wysokości do 50 cm. Łodyga rozgałęziona, pokryta włoskami, ma charakterystyczny zapach. Liście szerokołopatkowate lub szerokolancetowate. Kwiaty w koszyczkach, żółte lub pomarńczowe.nierozgałęziona, pusta w środku, naga, bezlistna.

Roślina jednoroczna pospolicie uprawiana w Polsce i dziczejąca

Właściwości lecznicze mają tylko kwiaty języczkowe (płatki) beż środka kwiatowego. Stosuje się je w nieżycie żołądka i jelit. Również w stanach zapalnych dróg żółciowych, w niedomodze wątroby i upośledzeniu jej czynności

Jadalna cała roślina z kwiatem, można zbierać cały sezon

Pięciornik gęsi

Potentilla anserina

Roślina wieloletnia o rozgałęzionym kłączu, i cienkiej długiej, płożącej się łodydze. Liście pierzastodzielne, od spodu pokryte srebrzystoszarymi włoskami (kutner). Kwiaty żółto złociste, drobne na długich szypułkach

Rośnie na na łąkach, pastwiskach, przydrożach, nad brzegami stawów i rowów, oraz na polach uprawnych jako chwast

Związki czynne występujące w zielu działają ściągająco, przeciwzapalnie, żółciopędnie, przeciwskurczowo i przeciwbiegunkowo. Ziele stosowane jest przy wzdęciach, bólach brzucha, zastoju żółci, nieżycie żołądka i jelit, biegunce

Wszystkie części rośliny są jadalne, można zbierać cały sezon

Podbiał pospolity

Tussilago farfara

Bylina, na wiosnę najpierw pojawiają się kwiaty, potem liście. Łodyga kwiatostanowa wysokości do 30 cm. Bladożółta lub bladozielona, pokryta łuskowatymi, czerwonawymi liśćmi. Liście długoogonkowe, duże, okrągławo-sercowate, z ząbkowanym brzegiem i płytkimi zatokami, pokryte od spodu srebrzystym meszkiem. Kwiaty w postaci małego żółtego koszyczka

W Polsce pospolity na całym terenie. Preferuje gleby gliniaste, miejsca kamieniste, żwirowiska nadrzeczne, osuwiska, skarpy przydrożne, urwiste brzegi rzek i potoków, hałdy węglowe i pogorzeliska

Podbiał zawiera śluzy, garbniki, flawonoidy, sole mineralne bogate w cynk, gorycze i nieco olejku eterycznego. Ma zastosowanie głównie w stanach zapalnych i nieżytach dróg oddechowych, jamy ustnej i krtani. Wywiera działanie osłaniające (śluzy) i ściągające (garbniki). Jednocześnie flawonoidy obniżają napięcie mięśni gładkich górnych dróg oddechowych i oskrzeli oraz ułatwiają odkrztuszanie

Wszystkie części rośliny są jadalne, można zbierać cały sezon

Pokrzywa zwyczajna

Urtica dioica

Roślina trwała, o łodydze czterokanciastej, wysokości 1 m, rozgałęziona o dużych jajowatorombowatych ostro ząbkowanych liściach. Kwiatostany w formie małych gron, rozmieszczone w kątach liści. Roślina pokryta parzącymi włoskami

Występuje na glebach żyznych, wilgotnych. Rośnie pospolicie w ogrodach, na polach, pastwiskach, przydrożach, rumowiskach

Pokrzywa działa moczopędnie, przeciwobrzękowo, przeciwkrwotocznie, pobudza krążenie krwi oraz obniża poziom cukru we krwi. Ziele to ma właściwości przeciwmiażdżycowe, utrudnia tworzenie kamieni moczowych, zwiększa liczbę krwinek czerwonych we krwi. Pokrzywa hamuje stany zapalne w układzie moczowym i przewodzie pokarmowym. Pobudza układ odpornościowy. Poprawia trawienie i przyswajanie składników pokarmowych.

Roślina jadalna w całości razem z korzeniem. Sucha chętnie jedzona przez zwierzęta (świeża raczej nie), można zbierać cały sezon, choć najbardziej wartościowa jest przed zakwitnięciem.

Rumianek pospolity

Matricaria chamomilla

Maruna bezwonna

Matricaria maritima

Rumianek bezpromieniowy

Matricaria discoidea

Roślina jednoroczna, osiągająca 15-40 cm wysokości, o pojedynczej lub rozgałęzionej łodydze. Liście pierzaste o cienkich odcinkach. Kwiatostan to koszyczek o żółtym środku (kwiatach rurkowych) i białych „płatkach” (kwiatach języczkowych). Koszyczek bez „płatków” występuje u rumianku bezpromieniowego. Koszyczek jest na długiej szypułce. Roślina posiada mocny, charakterystyczny aromat – rumianek pospolity i bezwonny lub pachnie dużo słabiej – maruna

Pospolity zwłaszcza na wilgotnych , gliniastych glebach, na polach uprawnych, w ogrodach, również jako chwast ruderalny

Koszyczek zawiera olejek eteryczny (od 0,3 do 1,2%), w którego skład wchodzi chamazulen, α-bisabolol, spiroeter. Surowiec zawiera także flawonoidy, związki kumarynowe, śluz, cholinę, sole mineralne. Najczęściej jest stosowany jako środek przeciwzapalny i przeciwskurczowy układu pokarmowego, ma też działanie przeciwalergicznepokarmowym. Pobudza układ odpornościowy. Poprawia trawienie i przyswajanie składników pokarmowych.

Jadalna cała roślina z kwiatem, można zbierać cały sezon

Skrzyp polny

Equisetum arvensea

Roślina wieloletnia wydająca wczesną wiosną pędy zarodnikowe, później płone, rosnące do jesieni. Pędy zarodnikowe są nierozgałęzione, żółtobrunatne wysokości 15-20 cm, zakończone kłosem. Pędy płone są barwy zielonej, żeberkowane, rozgałęziające się

Pospolity chwast zwłaszcza na podmokłych zarówno piaszczystych jak i gliniastych glebach. Występuje na ugorach i nad rowami

Ziele zawiera duże ilości krzemionki, alkaloidy (m.in. nikotynę), saponiny (ekwizetoninę), flawonoidy (ekwizeterynę i izokwercytynę). Działanie: przede wszystkim dostarcza organizmowi niezbędnych jonów oraz mikroelementów, ma właściwości moczopędne i przeciwzapalne. Krzemionka w nim zawarta zapobiega tworzeniu się kamieni w układzie moczowym i miażdżycy. Odgrywa rolę w przemianie materii, wpływa na stan błon śluzowych

Jadalne są płone zielone pędy, można zbierać cały sezon UWAGA! Podawać w niewielkich ilościach (kilka roślin tygodniowo), w większych ilościach jest trujący!

Stokrotka polna

Bellis perennis

fot. Niezłe Ziółko

fot. Niezłe Ziółko

Roślina wieloletnia o łodydze krótkiej, delikatnie owłosionej, wytwarza podziemne rozłogi. Liście zebrane w różyczkę, jajowate, jednonerwowe, nieco karbowane lub ząbkowane. Kwiaty w postaci pojedynczego koszyczka. Na zewnątrz koszyczka jeden szereg białych lub różowych kwiatów języczkowych (płatki kwiatka). Wewnątrz koszyczka żółte, rurkowe kwiaty (środek kwiatka). Kwitnie przeważnie od marca do listopada, czasem również w zimie, jeśli jest bezśnieżna i nie ma mrozów

Pospolita roślina występująca w Polsce. Głównie zasiedla łąki , pastwiska, przydroża. Preferuje gleby zasobne w składniki mineralne i średnio próchniczne

Kwiaty zawierają substancje gorzkie, garbniki, kwasy organiczne, śluz, saponiny, olejki eteryczne oraz znaczne ilości soli mineralnych. Kwiat stokrotki stosuje się przy krwawieniach z płuc i pęcherza moczowego, także jako środek przeciwgorączkowy i ogólnie wzmacniający. Napar poleca się przy złej przemianie materii (łagodny środek ściągający w nieżytach przewodu pokarmowego) oraz jako środek moczopędny (przy kamicy nerkowej i pęcherzowej) i przeczyszczający. Napar ziela stokrotki obniża ciśnienie krwi oraz przeciwdziała miażdżycy

Jadalne wszystkie części rośliny razem z kwiatem

Żółtlica drobnokwiatowa

Galinsoga parviflora

fot. Niezłe Ziółko

Roślina jednoroczna o wysokości do 60 cm. Łodyga dość mocno rozgałęziona w górnej części, owłosiona. Liście romboidalne lub jajowate, zaostrzone na szczycie. Kwiaty to malutkie koszyczki z białymi kwiatami języczkowymi (płatkami) i żółtym środkiem

Pospolita w całej Polsce, uporczywy chwast w ogrodach i uprawach. Częsta na przydrożach, ulicach, śmieciowiskach. Roślina ruderalna, azotolubna

Roślina bardzo bogata w białko. W zielarstwie stosowana do leczenia chorób skóry

Jadalne wszystkie części rośliny razem z kwiatem

Copyright@ 2020 Niezłe Ziółko. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie treści i zdjęć bez pisemnej zgody firmy Niezłe Ziółko jest zabronione!